I/ TÌNH HÌNH THỊ TRƯỜNG NƯỚC SỞ TẠI 06 THÁNG ĐẦU NĂM 2018
1. Tình hình chính trị, kinh tế:
Nhìn chung tình hình chính trị, xã hội của Rumani những tháng đầu năm 2018 tiềm ẩn nhiều rủi ro, bất ổn mà nguyên nhân chính là sự đối đầu căng thẳng giữa Tổng thống Klaus Iohannis và Thủ tướng Viorica Dancila (thuộc liên minh cầm quyền ALDE – PSD).
Mặc dù năm 2017 là năm Rumania có mức tăng GDP cao nhất EU28 (7%), song ngay từ đầu năm 2018, Ủy Ban Châu âu (European Commission) dự báo tăng trưởng GDP của Rumani năm 2018 là 4,5% và 2019 là 4,0%.
Tuy nhiên, chính phủ của Thủ tướng Viorica Dancila với sự hậu thuẫn của Đảng PSD đặc biệt là Chủ tịch hạ viện Liviu Dragnea đang tập trung nỗ lực vào phát triển kinh tế thông qua hàng loạt các chương trình và chính sách nhằm cải thiện môi trường đầu tư để thu hút và thúc đẩy đầu tư, coi đầu tư là nhiệm vụ trọng tâm của chính phủ trong năm 2018 và là động lực để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và xuất khẩu, thông qua đó thu hẹp tỷ lệ nhập siêu.
Một số động thái mà chính phủ đã thực hiện đầu năm 2018:
• Ngày 16/5/2018, Thủ tướng Dancila đã công bố Kế hoạch hỗ trợ của nhà nước năm 2018 (State Aid Scheme 2018) căn cứ theo Nghị quyết số 807 của Chính phủ (Government Resolution Nr. 807) với khoản kinh phí hỗ trợ lên tới 1 tỷ Euro trong thời hạn 05 năm. Theo chương trình này, các khoản đầu tư tư nhân có trị giá từ 10 triệu Euro trở lên cho các dự án thành lập mới hay mở rộng năng lực sản xuất hiện có sẽ là đối tượng hưởng lợi của chương trình này. (Để tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp Rumani tiếp cận một cách hiệu quả hơn các ưu đãi của State Aid Scheme, ngày 28/6/2018, chính phủ Rumani đã công bố điều chỉnh quy định về mức đầu tư tối thiểu đối với 1 dự án từ 10 triệu Euro xuống còn 3 triệu Euro và quy định mới này bắt đầu được thực hiện từ 27/8/2018). Bà Thủ tướng cũng khẳng định rằng kế hoạch trên chỉ là một phần của gói kích thích đầu tư của Rumani và tuyên bố rằng sẽ thành lập Cơ quan xúc tiến Xuất khẩu và Đầu tư nước ngoài (Romanian Angency for Foreign Investment & Exports) theo dạng trung tâm “một cửa” (One Stop Shop Center ) có tính linh hoạt cao với cán bộ là những người có tâm huyết và chuyên môn về kinh tế, chiến lược. Bà cho rằng khuyến khích đầu tư các dự án lớn sẽ giúp gia tăng giá trị xuất khẩu, tạo công ăn việc làm cũng như tạo điều kiện để các doanh nghiệp trong nước tham gia vào quá trình sản xuất.
Tuy nhiên, theo Chủ tịch Hạ viện Dragnea Nghị quyết số 807 của Chính phủ cần phải được chỉnh sửa vì để tiếp cận được chương trình này doanh nghiệp phải hoàn thiện quá nhiều thủ tục giấy tờ.
• Ngày 12/3/2018, Thủ tướng Dacinla đã ký quyết định thành lập Ủy ban Liên bộ về các dự án hợp tác Kinh tế với Trung quốc (Inter-ministerial Committee for Economic Cooperation Projects with China) đựa trên các điều khoản của Bản ghi nhớ mà Chính phủ đã thông qua vào ngày 22/2/2018 do Phó Thủ tướng Viorel Stefan làm Chủ tịch và thành viên là người đứng đầu các Bộ ngành như : Ngoại giao, Tài chính, Nông nghiệp, Kinh tế, Năng lượng, Giao thông vận tải, Doanh nghiệp, Viễn thông, Du lịch, Nghiên cứu, Văn hóa, Thanh niên & Thể thao, Cơ quan An toàn thực phẩm và Kiểm dịch động vật, Eximbank.
Ngoài ra, một cố vấn của Thủ tướng cũng sẽ tham gia Ủy ban này với tư cách thành viên.
Ủy ban được thành lập nhằm cải thiện sự phối hợp giữa các Bộ, ngành để đảm bảo những lợi ích của Rumani một cách nhất quán và hiệu quả trong quan hệ với Trung quốc.
2. Số liệu thống kê kinh tế Rumania 06 tháng đầu năm 2018:
Mặc dù bị tác động tiêu cực bới tình hình chính trị cũng như thiên tai, dịch bệnh, kinh tế Rumani trong quý II/2018 vẫn duy trì được đà tăng trưởng tương đối khả quan với mức tăng GDP đạt 4,2%, đứng thứ 06 trong EU 28 sau Malta (5.7 percent), Ba lan (5 percent), Hungary (4.6 percent), Latvia (4.4 percent), Slovenia (4.3 percent) và mức tăng GDP 06 tháng đầu năm đạt 4,2% (thấp hơn so với 5% của Ba lan và 4,4% của Hungary) nhưng cao hơn mức trung bình của EU là 2,2%; xuất khẩu 06 tháng đạt 30,985 tỷ Euro (tăng 9,98% so với cùng kỳ 2017) và nhập khẩu đạt 40,282 tỷ Euro (tăng 9,71%). Cũng trong 06 tháng đầu năm 2018, đầu tư trực tiếp nước ngoài đạt 2,19 tỷ Euro (tăng 29,4% so với 2017); Du lịch quốc tế 06 tháng đạt 1,27 triệu khách (tăng 5,8% so với cùng kỳ 2017), trong đó 92,5% lượng khách đến từ châu Âu; Thâm hụt ngân sách 14,97 tỷ lei (khoảng 3,23 tỷ Euro) chiếm 1,61% GDP; Thu ngân sách 06 tháng đạt 132,04 tỷ Lei (28,4 tỷ Euro) chiếm 14,2% GDP và cao hơn 12,6% so với cùng kỳ 2017 trong khi chi ngân sách tăng 19% đạt 147 tỷ Lei (31,6 tỷ Euro) và chi phí tiền lương cho đội ngũ công chức nhà nước tăng 24,4% và phúc lợi xã hội tăng 13,9%; Theo Ngân hàng Quốc gia Rumani (BNR), tính đến hết tháng 6/2018, đầu tư trực tiếp của Rumani ra nước ngoài tăng 6,2% so với tháng 12 năm 2017 và là mức cao nhất kể từ 2016, đạt 781,9 triệu Euro. Tuy nhiên tổng số vốn FDI của Rumani ra nước ngoài vẫn thấp nhất trong EU 28; Tỷ lệ lạm phát 06 tháng : 4,0% (Cao gấp 02 lần so với cùng kỳ 2017). Theo dự báo mới nhất của Ngân hàng Quốc gia Rumani, lạm phát năm 2018 sẽ ở mức 3,5% và 219 sẽ là 2,7%.
II/ THƯƠNG MẠI RUMANI VÀ QUAN HỆ THƯƠNG MẠI SONG PHƯƠNG VIỆT NAM – RUMANI 06 THÁNG ĐẦU NĂM 2018
(Nguồn : Tổng cục Ngoại thương Rumani)
1. Thương mại Rumani 06 tháng đầu năm 2018 :
*** Tổng kim ngạch xuất – nhập khẩu hàng hóa 06 tháng : 74,259 tỷ Euro (+9,83% so với cùng kỳ 2017). Trong đó kim ngạch nội khối EU chiếm gần 76%
• Xuất khẩu : 33,977 tỷ Euro (+ 9,98% so với cùng kỳ 2017)
• Nhập khẩu : 40,282 tỷ Euro (+ 9,71% so với cùng kỳ 2017)
• Trade balance : – 6,305 tỷ Euro
*** Thị trường chủ yếu:
2. Thương mại hai chiều Rumani – Việt Nam 06 tháng đầu năm 2018:
*** Theo số liệu của Tổng cục Ngoại thương Rumani, tổng kim ngạch thương mại hai chiều Rumani – Việt nam 06 tháng đầu năm 2018 đạt : 104,50 triệu USD.
Trong đó :
• Xuất khẩu của Rumani sang Việt nam : 19,60 triệu USD
• Nhập khẩu của Rumani từ Việt nam : 84,90 triệu USD
• Trade Balance : – 65,30 triệu USD
a- Xuất khẩu của Rumani sang Việt nam:
Xuất khẩu của Rumani sang Việt Nam 06 tháng đầu năm 2018 đạt 19,60 triệu USD.
*** Kim ngạch một số mặt hàng XK chính của Rumani 06 tháng 2018
b- Nhập khẩu của Rumani từ Việt Nam:
Nhập khẩu của Rumani từ Việt Nam 06 tháng đầu năm 2018 đạt 84,90 triệu USD.
*** Kim ngạch một số mặt hàng NK chính của Rumani 06 tháng 2018
Bucaret, 15/09/2018.
Hoàng Anh Dũng – Tham tán Thương mại ĐSQVN tại Rumani.